Bài viết tổng hợp từ các câu hỏi thực tế của thành viên nhóm Tự học content, mình viết lại thành một bài để các bạn “newbie” tham khảo nhé!
Bắt đầu học từ cái gì đầu tiên ấy ạ? Em loay hoay mãi luôn?
Bắt đầu từ việc xác định mình học để làm gì, trở thành ai (nhà văn, blogger hay người làm content marketing…) Sau khi hình dung được công việc của người đó sẽ làm gì thì sẽ tìm học những kỹ năng liên quan. Xem phân tích case thì cũng xem các case tương tự lĩnh vực với mình chứ xem nhiều cái không liên quan sẽ càng rối nữa. Còn lộ trình học tham khảo thì mình có trả lời ở dưới, em kéo xem nhé.
Bản thân em đang tìm hiểu về content nên mong muốn biết lộ trình tự học và tìm hiểu từng bước một, các website chia sẻ về content, các cách để thực hành và va chạm để tăng skill ạ.
Lộ trình căn bản thì mình trả lời khá nhiều bạn trong nhóm rồi, sơ qua thì nó gồm (theo thứ tự): hiểu về content và content marketing, cách tạo các loại nội dung, nghiên cứu từ khóa và SEO, biết cách lên kế hoạch về chiến lược nội dung, hiểu về cơ chế và quy định của các nền tảng (website, YouTube, TikTok, Facebook…), đánh giá và đo lường… Mỗi điều mình kể trên bạn Google từng mục một đều có kiến thức chi tiết. Còn về các khóa học thì mình đã trả lời một bạn ở câu dưới.
Cách va chạm thì bạn đi thực tập, tham gia các hội nhóm và tương tác, quan sát nhiều lên nhé.
Muốn học thêm về content thì có thể tham gia những khóa học online, trực tiếp miễn phí và trả phí nào hữu hiệu nhất ạ?
Khóa online thì hiện tại có nhiều nơi cung cấp, như Coursera, Udemy, Google Digital Garage, LinkedIn Learning… Trừ Google Digital Garage miễn phí, các nền tảng còn lại đều có cả khóa học miễn phí và thu phí tùy theo thiết kế từng chương trình học.
Ngoài ra, còn có một cách khác là học qua các blog, kênh YouTube, hoặc group chuyên ngành trên Facebook… Các kiến thức qua đây đa phần miễn phí, nhưng mình cần tự nhìn nhận và đánh giá, có thể tham khảo đánh giá qua lượt xếp hạng, bình luận, hoặc phản hồi từ các thành viên trên nhóm…
Cũng là người trái ngành nhưng về mảng planning, lên chiến lược, chiến dịch content thì sao ạ?
Thực ra lên chiến lược là điều bắt buộc một người làm content cần biết, việc viết (hay tạo nội dung dạng khác) là bước cuối cùng của cả quá trình. Nên lộ trình mình trả lời cho mọi người đã bao gồm trả lời cho câu của bạn.
Muốn Facebook có lượng tương tác tốt hơn, traffic ổn định thì mình cần có lộ trình, lên chiến dịch, xây dựng nội dung thương hiệu như thế nào ad nhỉ?
Trước khi trả lời câu này, cần xác định lượng tương tác, traffic mà bạn nói đến từ đâu. Thông thường, traffic của một fanpage đến từ những người like và follow, ngoài ra còn đến từ những người dùng Facebook liên quan khác (người tương tác, bạn bè của người tương tác, những người có mối quan tâm trùng với giá trị mà fanpage tạo ra được gợi ý tiếp cận…).
Thứ hai, để tương tác tốt thì nội dung của bạn cần có giá trị và giá trị này trùng khớp với nhu cầu, tính cách của những nhóm người trên. Để traffic ổn định thì tuyến nội dung của bạn cần ổn định, nghĩa là khi nhìn vào tổng thể fanpage, những nội dung bạn xây dựng cần đồng nhất trong một hệ giá trị. Nói cách khác nếu ai đó biết đến bạn là một fanpage chuyên sâu về sức khỏe, họ bấm vào để trải nghiệm thì lại thấy đăng quá nhiều meme hài, tìm mãi mới thấy bài sức khỏe kế tiếp -> họ sẽ cân nhắc không theo dõi nữa. Đây là mấu chốt của việc ổn định.
Lộ trình, lên chiến dịch, xây dựng thương hiệu như bạn hỏi thì phụ thuộc vào chiến lược của doanh nghiệp nữa. Bạn cần trao đổi lại với tổ chức để thống nhất trước khi xây. Còn cốt lõi về nội dung thì mình vừa chia sẻ như trên nhé.
Mình là một người mới, trái ngành, hiện tại mới chỉ biết các công cụ về đồ họa, làm video, còn về mảng viết bài, lên kịch bản, lên kế hoạch, chiến lược cho sản phẩm công ty thì không biết một thứ gì
Nếu thành thạo công cụ thì bạn có thể nâng cao tay nghề và chỉ tập trung chuyên môn của mình. Việc học “viết bài, lên kịch bản, lên kế hoạch, chiến lược” như bạn nói có thể sẽ mất thời gian như lúc bạn học đồ họa, thậm chí lâu hơn. Bạn có thể tìm hiểu thêm để phối hợp với các bộ phận khác, còn xác định theo học để tự làm hết khá khoai đấy. Cụ thể là học như nào, tham khảo ở đâu mình đã trả lời vài bạn rồi, bạn kéo xuống xem bình luận tham khảo nhé.
Ad cho em hỏi khi nghiên cứu 1 sản phẩm/dịch vụ mà mình định viết content xoay quanh nó thì ta cần biết những thông tin gì về sản phẩm và dịch vụ đó?
Xác định 5W1H nhé bạn (ai, cái gì, ở đâu, khi nào, tại sao, như thế nào). Hay nói cách khác cần lập kế hoạch xác định: mục đích, mục tiêu, đối tượng công chúng, từ khóa, tuyến nội dung, kênh phân phối…
Khi sản phẩm của mình hầu như mới lạ với thị trường thì làm sao để biết tệp khách hàng để tiếp cận ạ?
Làm nghiên cứu bạn ạ, mới hay cũ thì đều phải nghiên cứu vì thị trường luôn biến đổi, khách hàng luôn biến đổi, cần có nghiên cứu dựa trên con số thống kê và phân tích với các khoảng thời gian cụ thể mới có kết quả chính xác được. Cụ thể nghiên cứu khách hàng cho một sản phẩm mới tinh thì bạn có thể áp dụng vài gợi ý:
- Giả định tệp khách hàng, xây dựng Buyer persona và quan sát, điều chỉnh dần
- Nghiên cứu dựa trên khách hàng của đối thủ – những người kinh doanh mặt hàng tương tự
- Nghiên cứu dựa trên khách hàng của những sản phẩm liên quan (ví dụ bạn bán trang sức kiểu cổ trang thì có thể nghiên cứu khách hàng có xu hướng mua sắm trang phục phong cách đó)
- Quảng cáo tăng nhận diện và đo lường
- Làm khảo sát
- …
Còn nhiều cách khác, quan trọng là người nghiên cứu cần nắm rõ phương pháp, không ngừng giả định, điều chỉnh và tối ưu.
Hiện thì các công ty vừa và nhỏ đang tối ưu hóa chi phí nên không thuê thêm người chạy ads, vậy thì là một người viết content, làm sao để em có thể chạy ads để tiếp cận với lượt khách hàng của mình một cách đúng ạ?
Chạy ads em cũng có thể tự học, học đến mức biết để áp dụng chứ không cần học đến mức chuyên gia. Cộng đồng tự học ads ở Việt Nam cũng có nhiều, có thể tham gia vào đó và học qua các trường hợp cụ thể. Còn chia sẻ của riêng mình, lợi thế của một người làm content khi tự chạy ads đó chính là sự hiểu biết sâu sắc về tệp khách hàng và thói quen của họ, điều này sẽ giúp em lựa chọn được đối tượng phân phối tối ưu. Đồng thời việc bao quát được kế hoạch tổng thể cũng giúp em linh hoạt hơn trong việc phân phối ngân sách cũng như đo lường, điều chỉnh. Có thể sai một vài lần đầu, nhưng người làm content giỏi thì không sợ chạy ads sai đối tượng em ạ.
Em muốn hỏi về kĩ năng chụp ảnh và quay sửa clip thì nên học như thế nào ạ?
Đầu tiên bạn cần xác định mình quay chụp phục vụ làm nội dung gì đã nhé, ảnh thời trang khác ảnh F&B, ảnh cơ sở y tế khác ảnh chụp chỉ để làm blog cá nhân thông thường… Sau đó tùy vào từng mục đích mà tham gia các khóa học hoặc cộng đồng chia sẻ. Theo mình biết có cả nhóm Food Photography, có cả nhóm nhiếp ảnh chuyên chụp mẫu thời trang, cũng có cả nhóm video cho người làm TikTok… Bạn tự search nhé.
Em đã lập kế hoạch, tìm insight, có tiêu đề nhưng đến bước thực thi thì lại chưa có văn phong đa dạng để viết bài lĩnh vực y tế ạ.
Văn phong chính là sự thể hiện mạnh mẽ nhất tính cách của thương hiệu. Cần đảm bảo bạn đã nắm trọn vẹn tinh thần đó. Ví dụ như lĩnh vực y tế thì công chúng kỳ vọng ở thương hiệu một năng lượng tốt, tích cực, kiến thức y khoa sâu rộng và (đôi khi là) sự tinh tế. Cái “đa dạng” mà bạn nói thì mình không chắc gồm những gì, nhưng khi triển khai một page về y tế người viết sẽ có xu hướng xây dựng văn phong như trên, một vài trường hợp tăng sự thu hút bằng tính hài hước (nhưng không lố).
Còn để tăng sự linh hoạt khi triển khai bài, thì bạn có thể học theo những page lớn đã thành công ở lĩnh vực tương tự, xem các kênh TikTok hay về sức khỏe… Ví dụ khi thấy một bài hay có thể tự lật ngược lại phân tích: họ đang truyền tải gì, vì sao, nếu cho mình viết về cùng chủ đề này mình sẽ viết thế nào; hoặc nếu mình viết về chủ đề khác với giọng văn này thì mình sẽ viết thế nào? Hoặc bạn viết bài cụ thể rồi gửi lên mục #chuabaicontent của group để mọi người góp ý nhé. Tóm lại là cần viết nhiều, sửa nhiều bạn ạ!
Làm thế nào để biến những thông tin về khách hàng, sản phẩm/dịch vụ, thị trường và đối thủ thành content ?
Bốn điều nghiên cứu bạn kể là bốn bước đầu của lập kế hoạch. Các bước sau bao gồm: tìm insight, xác định ý tưởng, cách thức triển khai, dung lượng content, kênh phân phối, kế hoạch phát hành… Nói chung vẫn là làm đúng quy trình bạn nhé!
Em đang tập viết content Facebook (cụ thể là mảng giáo dục). Ad có thể cho em biết cách học viết content FB hiệu quả. Hay có khung viết bài content Facebook nào để em học hỏi không ạ. Ví dụ như câu từ, bố cục,… em có đang tìm hiểu và tập viết nhưng vẫn loay hoay lắm ạ.
Content Facebook là quen thuộc nhất, vì hiện nay Facebook hầu như chúng ta ai cũng dùng. Content Facebook thì không chỉ có viết mà còn có bài kèm ảnh, infographic, reels, stories, live, video, topic, quiz… Em lựa chọn ra những dạng mà khách hàng của mình hay tương tác nhất và tập trung thiết kế cho tốt, chứ đừng cố mỗi việc viết. Về câu từ, bố cục thì phụ thuộc vào mục đích và đối tượng của em, chứ gần như không có một khung cụ thể nào. Về cách triển khai, em tham khảo các mô hình như AIDA, PAS, STRINGS… (tìm đọc thêm) và quan sát các bên tương tự để học hỏi nhé. Em đọc thêm comment ở topic này cũng có nhiều điều để tham khảo đấy!
Ad cho em lại cái quy trình từ lên kế hoạch , chiến lược, xác định tuyến nội dung các thứ ntn cho tới triển khai content social ntn nhé
Chỉ sợ người học không biết là có các bước đó thôi, chứ biết là có rồi thì bạn chia nhỏ ra tìm kiếm trên mạng và học dần nhé. Học từ các website giáo dục và cả YouTube nữa (ở các comment trước mình có liệt kê các kênh tự học). Còn tóm gọn thì bạn vừa tóm xong đó, tóm bằng đề mục: “lên kế hoạch , chiến lược, xâc định tuyến nội dung”. Trong phạm vi group này mình có thể làm nhiều nhất là giải đáp từ các case thực tế của mọi người để rút ra quy trình, nên đóng góp cho mình nhiều case thực tế nha.
P/S: Bài tổng hợp từ câu hỏi thực tế của thành viên, giải đáp dưới góc nhìn và kinh nghiệm của tác giả với giá trị cung cấp góc nhìn cho người mới tiếp cận lĩnh vực content. Để cập nhật kiến thức chính thống, vui lòng tham khảo các tài liệu chuyên ngành về truyền thông, marketing. Trân trọng!